Lối sống Non-toxic là gì? Bắt đầu và áp dụng như thế nào?

Cuộc sống ngày càng hiện đại, chúng ta lại càng sống trong một “bể hóa chất” phình to mỗi ngày, với hàng ngàn chất hóa học được sử dụng trong sản xuất và tiêu dùng hàng ngày.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm không khí trong nhà gây ra khoảng 3.8 triệu ca tử vong mỗi năm trên toàn cầu. Đó chỉ là một phần nhỏ cho thấy tầm quan trọng của lối sống non-toxic, không chỉ là một xu hướng nhất thời mà là một lựa chọn thiết yếu để bảo vệ sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Vậy lối sống non-toxic thực sự là gì, và làm thế nào để áp dụng nó một cách hiệu quả?

1. Hiểu rõ về lối sống non-toxic

Lối sống non-toxic không chỉ đơn thuần là việc loại bỏ hóa chất khỏi cuộc sống. Nó là một cách tiếp cận toàn diện, bao gồm cả:

Khía cạnh vật chất: Giảm thiểu tiếp xúc với các chất độc hại từ:
- Thực phẩm: Theo báo cáo của EWG (Environmental Working Group), một số loại trái cây và rau quả chứa lượng thuốc trừ sâu cao hơn mức cho phép. Lựa chọn thực phẩm hữu cơ sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ này.
- Sản phẩm gia dụng và cá nhân: Các nghiên cứu chỉ ra rằng phthalates, thường có trong nước hoa và sản phẩm chăm sóc cá nhân, có thể gây rối loạn nội tiết.
- Môi trường sống: Ô nhiễm không khí trong nhà, từ các chất tẩy rửa và vật liệu xây dựng, có thể cao gấp 2-5 lần so với ô nhiễm ngoài trời (theo EPA – Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ).
Khía cạnh tinh thần: Chăm sóc sức khỏe tinh thần bằng cách:
- Các mối quan hệ: Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Health Psychology cho thấy những người có mối quan hệ xã hội tốt có tuổi thọ cao hơn và ít bị bệnh tật hơn. Ngược lại, các mối quan hệ độc hại gây căng thẳng, lo âu, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
- Tư duy: Theo một nghiên cứu của Đại học Pennsylvania, những người có tư duy tích cực có khả năng phục hồi tốt hơn sau những khó khăn và có xu hướng sống thọ hơn.

2. Lối sống non-toxic có lợi gì cho bạn?

Lợi ích của lối sống non-toxic không chỉ là cảm nhận tức thì mà còn là sự đầu tư cho sức khỏe lâu dài cho chính bản thân mỗi người. Chúng ta đang sống trong thời đại mà xung quanh đầy rẫy những thứ hóa chất, từ đồ ăn, đồ dùng hàng ngày đến cả không khí mình hít thở.

Thế nên, sống “sạch” một chút, “lành” một chút, thật sự là điều mà ai cũng nên làm! Bởi vì:

Sức khỏe thể chất:
- Nguy cơ bệnh tật gia tăng:
  - Không ít nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với một số hóa chất và nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, thậm chí là ung thư.
  - Ví dụ, benzen, một chất thường có trong khói thuốc lá và một số sản phẩm công nghiệp, đã được chứng minh là có thể gây bệnh bạch cầu (ung thư máu).
  - Rồi còn các chất ô nhiễm trong không khí, chúng không chỉ gây khó thở, mà còn ảnh hưởng đến tim mạch, tăng nguy cơ đột quỵ.
- Hệ miễn dịch “đuối sức”: Hệ miễn dịch giống như “đội quân” bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật. Khi phải liên tục “chiến đấu” với các chất độc hại, “đội quân” này sẽ bị suy yếu, khiến bạn dễ bị ốm vặt, nhiễm trùng hơn.
- “Khủng hoảng” sinh sản: Có những hóa chất “tấn công” cả khả năng sinh sản của cả nam và nữ. Ví dụ, phthalates và BPA, thường có trong đồ nhựa và mỹ phẩm, được cho là ảnh hưởng đến hormone và sức khỏe sinh sản.
- Những “rắc rối” nhỏ nhưng dai dẳng: Đôi khi, những triệu chứng như đau đầu, mệt mỏi, khó tiêu, da dẻ xấu đi cũng có thể là dấu hiệu cơ thể đang “kêu cứu” vì bị quá tải bởi độc tố.
Sức khỏe tinh thần: Sức khỏe không chỉ là không bệnh tật, mà còn là trạng thái tinh thần thoải mái, vui vẻ. Lối sống non-toxic cũng chú trọng đến điều này:
- Xua tan căng thẳng, lo âu: Cuộc sống hiện đại đầy áp lực khiến chúng ta dễ bị căng thẳng, lo âu. Lối sống non-toxic giúp bạn xây dựng những mối quan hệ tốt đẹp, học cách thư giãn, giảm stress, từ đó cải thiện tâm trạng.
- Ngủ ngon hơn, sống trọn hơn: Giấc ngủ rất quan trọng cho cả thể chất lẫn tinh thần. Một môi trường sống trong lành, thói quen sinh hoạt lành mạnh sẽ giúp bạn ngủ ngon hơn, thức dậy với tinh thần sảng khoái.
- Tập trung cao độ, năng suất hơn: Khi tâm trí thư thái, cơ thể khỏe mạnh, bạn sẽ làm việc hiệu quả hơn, sáng tạo hơn.
- Yêu bản thân hơn: Khi bạn chăm sóc tốt cho bản thân, bạn sẽ cảm thấy tự tin và yêu đời hơn.
Môi trường: Lối sống non-toxic không chỉ tốt cho bạn, mà còn tốt cho cả hành tinh mà chúng ta đang sống:
- Giảm ô nhiễm: Bằng cách sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường, hạn chế rác thải nhựa, bạn đang góp phần vào việc làm sạch môi trường sống.
- Bảo vệ thiên nhiên: Khi môi trường ít ô nhiễm hơn, các loài động thực vật cũng sẽ phát triển tốt hơn, hệ sinh thái được cân bằng.
- Để lại di sản tốt đẹp: Lối sống non-toxic là một phần của lối sống bền vững, giúp chúng ta xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho con cháu của mình.

3. Hướng dẫn chi tiết cách bắt đầu và áp dụng lối sống non-toxic

Bạn không cần phải thay đổi 180 độ ngay để bắt đầu lối sống non-toxic. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ, dễ thực hiện như:

Trong Môi trường Sống:

- “Detox” tủ đồ gia dụng: Thay thế các sản phẩm tẩy rửa hóa học bằng các chất làm sạch tự nhiên như giấm, baking soda, chanh. Ví dụ, hỗn hợp giấm và nước có thể làm sạch kính hiệu quả không kém các sản phẩm chuyên dụng.
- Cải thiện chất lượng không khí: Trồng cây xanh trong nhà giúp lọc không khí tự nhiên. Mở cửa sổ thường xuyên để thông gió.
- Ưu tiên đồ nội thất làm từ vật liệu tự nhiên, ít phát thải formaldehyde. Formaldehyde là một hợp chất hóa học có thể gây kích ứng da, mắt và các vấn đề về hô hấp như viêm phổi, viêm đường hô hấp, thậm chí là làm tăng nguy cơ ung thư nếu tiếp xúc lâu dài với nồng độ cao.
- Hạn chế sử dụng nhựa: Sử dụng bình nước thủy tinh, hộp đựng thực phẩm bằng thép không gỉ. Theo một nghiên cứu, BPA, một chất thường có trong nhựa, có thể ảnh hưởng đến hệ sinh sản.

Trong Chế độ Ăn Uống:

- “Ăn cầu vồng”: Ăn đa dạng các loại rau củ quả với nhiều màu sắc khác nhau để đảm bảo cung cấp đủ vitamin và khoáng chất.
- Ưu tiên thực phẩm địa phương và theo mùa: Giúp giảm lượng khí thải carbon từ vận chuyển thực phẩm.
- Đọc kỹ nhãn mác thực phẩm: Tránh các sản phẩm chứa đường, muối, chất bảo quản và phụ gia nhân tạo.
- Nấu ăn tại nhà: Giúp bạn kiểm soát được nguyên liệu và cách chế biến, đảm bảo an toàn và dinh dưỡng.

Trong Tinh Thần:

- “Digital detox”: Hạn chế thời gian sử dụng thiết bị điện tử, đặc biệt là trước khi đi ngủ. Ánh sáng xanh từ màn hình có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn.
- Dành thời gian cho thiên nhiên: Đi dạo trong công viên, leo núi, hoặc đơn giản là ngồi thiền trong vườn nhà. Nghiên cứu cho thấy việc tiếp xúc với thiên nhiên giúp chúng ta giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng cực kỳ tốt.
- Xây dựng ranh giới: Học cách nói “không” với những điều khiến bạn cảm thấy quá tải hoặc không thoải mái trong cả công việc và cuộc sống.
- Tìm kiếm sự hỗ trợ: Nếu bạn cảm thấy khó khăn trong việc quản lý căng thẳng hoặc các vấn đề tâm lý, đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia nhé.

4. Vì sao lối sống non-toxic cần được ưu tiên ngay lập tức?

Điều thôi thúc mình tích cực chia sẻ và lan tỏa lối sống non-toxic xuất phát từ những câu chuyện xót xa mà mình được cập nhật mỗi ngày, những hồi chuông cảnh tỉnh về giá trị thực sự của cuộc sống.

…2 bạn nhân viên văn phòng đều còn rất trẻ (trên dưới 30) mắc ung thư và mất rất nhanh để lại sự bàng hoàng và đau đớn tột cùng cho ba mẹ, người thân và bạn bè.

…Có những em bé chỉ 1-2 tuổi, đã mang bệnh, bố mẹ cũng ăn ngủ trong bệnh viện theo con cái…

….1 người bạn khác, vì oan khuất, uẩn ức mà nhảy lầu tự tử…Nhiều sự ra đi như thế này khiến mình nhận ra rằng, sức khỏe tinh thần cũng quan trọng không kém sức khỏe thể chất.

Những câu chuyện này thực sự không phải là cá biệt.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh không lây nhiễm (NCDs), bao gồm ung thư, bệnh tim mạch, tiểu đường và bệnh hô hấp mãn tính, chiếm 71% tổng số ca tử vong trên toàn cầu.

Trong đó, nhiều yếu tố nguy cơ của NCDs liên quan mật thiết đến lối sống, bao gồm chế độ ăn uống không lành mạnh, thiếu vận động, sử dụng chất kích thích và tiếp xúc với các chất ô nhiễm.

Ung thư: Theo Globocan 2020, Việt Nam ghi nhận hơn 182.000 ca mắc mới ung thư và hơn 122.000 ca tử vong do ung thư. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiếp xúc với các chất gây ung thư trong môi trường và thực phẩm với sự gia tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư.
Bệnh tim mạch: Bệnh tim mạch là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên toàn thế giới. Theo WHO, ước tính có 17,9 triệu người tử vong do bệnh tim mạch vào năm 2019, chiếm 32% tổng số ca tử vong toàn cầu. Lối sống không lành mạnh, bao gồm chế độ ăn nhiều chất béo bão hòa, cholesterol và muối, thiếu vận động và căng thẳng kéo dài, là những yếu tố nguy cơ chính của bệnh tim mạch.
Rối loạn tâm thần: Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ người mắc các rối loạn tâm thần ở Việt Nam đang có xu hướng gia tăng. Áp lực cuộc sống, công việc, các mối quan hệ xã hội và ô nhiễm môi trường đều có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần.

Sự giàu có về vật chất hay vẻ ngoài hào nhoáng thực sự trở nên vô nghĩa khi sức khỏe thể chất và tinh thần bị suy yếu. Khi hiểu được điều này, mình tin rằng bạn cũng sẽ lựa chọn lối sống non-toxic ngay lập tức, bắt đầu từ những thay đổi nhỏ nhất.

Những thay đổi nhỏ này, khi được tích lũy theo thời gian, sẽ mang lại cho bạn hai chữ “HẠNH PHÚC” trọn vẹn.

Lối sống non-toxic không phải là một điểm đến cuối cùng mà là một hành trình liên tục, một sự đầu tư cho tương lai. Hãy bắt đầu hành trình ấy ngay hôm nay, bạn nhé! 😉